Θεωρώ την ομόνοια επιδίωξη άσκοπη· τι λέω άσκοπη - επικίνδυνη τη θεωρώ, και αντιδημοκρατική.
Αφότου ο εγγλέζος πράκτορας λόρδος Byron έσπειρε σκόπιμα την αντίληψη πως η διχόνοια είναι εθνικό ελάττωμα των Ελλήνων, μας έμεινε το όνειρο, άπιαστο συνάμα και παράβολο, να πετύχουμε την ομόνοια, να καταφέρουμε, δηλαδή, να έχουμε όλοι από κοινού την ίδια άποψη για το καθετί, ή, έστω, για τα πιο σοβαρά ζητήματα που μας απασχολούν ως έθνος.
Κάτι τέτοιο, βέβαια, είναι ανέφικτο. Κάθε πολίτης έχει τα δικά του κριτήρια και τις ξεχωριστές του προϋποθέσεις για να πάρει θέση στα κοινά θέματα. Η δημοκρατία στηρίζεται, άλλωστε, στη διαφωνία, στην αντιπαράθεση των απόψεων για να προκύψει η σύνθεση. Οι αρχαίοι Αθηναίοι ξημεροβραδιάζονταν στην εκκλησία του δήμου για να ακούσουν όλους τους πολίτες που είχαν και ήθελαν να εκφράσουν γνώμη για τα συζητούμενα θέματα, επέλεγαν τις απόψεις που θεωρούσαν σωτήριες για την πόλη και συνέθεταν τις αποφάσεις. Οσάκις ακολούθησαν μονολιθικά τους δημαγωγούς, το μετάνιωσαν πικρά.
Το σωστό δεν το κατέχει ένας για να τον ακολουθούμε όλοι - έτσι μόνο μπορεί να επιβληθεί "ομόνοια". Το σωστό εμπεριέχεται αποσπασματικά στις ποικίλες θέσεις που όταν εκφραστούν και συγκρουστούν και συγκεραστούν και συνδυαστούν αποδίδουν συναινετικά το εκάστοτε πρακτέον.
Φαίνεται πως τόσο πολύ μας έχουν μπολιάσει να θεωρούμε πανάκεια την ομόνοια, που τη φανταζόμαστε ως χαρακτηριστικό των αντιπάλων μας και τους θαυμάζουμε που, δήθεν, την διαθέτουν. Πόσες φορές δεν ακούσαμε ότι οι Τούρκοι έχουν κοινή πολιτική στο κυπριακό, και κληθήκαμε να τους μοιάσουμε για να γίνουμε, λέει, και μεις αποτελεσματικοί! (Τι σόι αποτελεσματικοί... Τόσα χρόνια πολεμούν να πετύχουν αναγνώριση ενός κατασκευάσματος που έχει όλα τα τυπικά συστατικά του κράτους, και δεν κατάφεραν να το αναγνωρίσει έστω και μια χώρα. Άλλο αν εκμεταλλεύτηκαν επανειλημμένα ολέθριες ενέργειες και επιλογές της πλευράς μας).
Πού τα θυμήθηκα, τώρα, όλα αυτά; Είναι μέρος του προβληματισμού που μου προκάλεσε η σκόπιμη ή αθέλητη, αδιάφορο, παρανόηση δηλώσεων περί προθέσεως σχηματισμού κυβέρνησης κοινής αποδοχής. Παρανόηση που έχει να κάμει με το σαθρό υπόβαθρο της σκέψης μας που επιμένει να συγχέει τη συναίνεση με την ομόνοια και να ταυτίζει τη δεύτερη με την αποτελεσματικότητα.
Κυβέρνηση κοινής αποδοχής δε σημαίνει συνεργασία λίγων ή πολλών κομμάτων με βάση, ή και χωρίς, κοινό πρόγραμμα με στόχο τη διανομή των υπουργείων. Αυτό δοκιμάστηκε επανειλημμένα και απέτυχε. Ήταν φυσικό να αποτύχει, γιατί προϋποθέτει ένα ανυπόστατο μέγεθος, την ομόνοια, έστω και μερική. Κυβέρνηση κοινής αποδοχής σημαίνει ότι τα πρόσωπα που θα την απαρτίζουν θα χαίρουν τέτοιας κοινωνικής εκτίμησης, και ως σύνολο θα εκφράζουν τις πλείστες, ή ακόμα κατά το δυνατό όλες τις πολιτικές τάσεις του τόπου, ώστε, αφενός στη λήψη των αποφάσεων του υπουργικού συμβουλίου να επιτυγχάνεται ο συγκερασμός και η συναίνεση, και αφετέρου ο κάθε πολίτης να μπορεί να αισθάνεται ότι και οι δικές του απόψεις διατυπώνονται στα πλαίσια της διαμόρφωσης της κυβερνητικής πολιτικής.
Κυβέρνηση κοινής αποδοχής σημαίνει ότι αυτοί που την αποτελούν, ως άτομα και ως σύνολο, αισθάνονται οι ίδιοι, αλλά και πείθουν το λαό ότι δεν εκπροσωπούν αποκλειστικά την α ή τη β ή την α+β πλευρά, αλλά την κοινωνία της Κύπρου στο μέγιστο φάσμα των πολιτικών τάσεων. Σημαίνει ότι τα μέλη της καλούνται στην ενάσκηση της εξουσίας να αποφασίζουν επιδιώκοντας εκείνους τους συνδυασμούς που θα βρίσκονται σε αρμονία με τη βούληση όσο το δυνατό περισσότερων πολιτών, θα ικανοποιούν το λαϊκό αίσθημα και την πραγματική ανάγκη για ασφάλεια και ευημερία.
Κυβέρνηση κοινής αποδοχής σημαίνει ένα κυβερνητικό σχήμα και μια κυβερνητική συμπεριφορά που κάθε καλής προαίρεσης πολίτης θα μπορεί να την αποδέχεται ως καταρχήν εκφραστική της θέλησής του· γιατί θα βρίσκει, τόσο στα πρόσωπα, όσο και στις ενέργειες ευκαιρίες ταύτισης. Κυβέρνηση κοινής αποδοχής σημαίνει διαχείριση της εξουσίας χάριν όλων των Κυπρίων στη βάση της συναίνεσης. Δηλαδή, στη βάση του ερανισμού των σωστών αποφάσεων απ' όλες τις δεξαμενές -ενίοτε ή συχνά διιστάμενες- σκέψης και εμπειρίας.
Στην πολιτεία ας κατισχύει η αποδεχτικότητα, ας πρυτανεύει η συναίνεση· η ομόνοια δεν υπάρχει ούτε λόγος ούτε τρόπος να επιδιώκεται.
Αφότου ο εγγλέζος πράκτορας λόρδος Byron έσπειρε σκόπιμα την αντίληψη πως η διχόνοια είναι εθνικό ελάττωμα των Ελλήνων, μας έμεινε το όνειρο, άπιαστο συνάμα και παράβολο, να πετύχουμε την ομόνοια, να καταφέρουμε, δηλαδή, να έχουμε όλοι από κοινού την ίδια άποψη για το καθετί, ή, έστω, για τα πιο σοβαρά ζητήματα που μας απασχολούν ως έθνος.
Κάτι τέτοιο, βέβαια, είναι ανέφικτο. Κάθε πολίτης έχει τα δικά του κριτήρια και τις ξεχωριστές του προϋποθέσεις για να πάρει θέση στα κοινά θέματα. Η δημοκρατία στηρίζεται, άλλωστε, στη διαφωνία, στην αντιπαράθεση των απόψεων για να προκύψει η σύνθεση. Οι αρχαίοι Αθηναίοι ξημεροβραδιάζονταν στην εκκλησία του δήμου για να ακούσουν όλους τους πολίτες που είχαν και ήθελαν να εκφράσουν γνώμη για τα συζητούμενα θέματα, επέλεγαν τις απόψεις που θεωρούσαν σωτήριες για την πόλη και συνέθεταν τις αποφάσεις. Οσάκις ακολούθησαν μονολιθικά τους δημαγωγούς, το μετάνιωσαν πικρά.
Το σωστό δεν το κατέχει ένας για να τον ακολουθούμε όλοι - έτσι μόνο μπορεί να επιβληθεί "ομόνοια". Το σωστό εμπεριέχεται αποσπασματικά στις ποικίλες θέσεις που όταν εκφραστούν και συγκρουστούν και συγκεραστούν και συνδυαστούν αποδίδουν συναινετικά το εκάστοτε πρακτέον.
Φαίνεται πως τόσο πολύ μας έχουν μπολιάσει να θεωρούμε πανάκεια την ομόνοια, που τη φανταζόμαστε ως χαρακτηριστικό των αντιπάλων μας και τους θαυμάζουμε που, δήθεν, την διαθέτουν. Πόσες φορές δεν ακούσαμε ότι οι Τούρκοι έχουν κοινή πολιτική στο κυπριακό, και κληθήκαμε να τους μοιάσουμε για να γίνουμε, λέει, και μεις αποτελεσματικοί! (Τι σόι αποτελεσματικοί... Τόσα χρόνια πολεμούν να πετύχουν αναγνώριση ενός κατασκευάσματος που έχει όλα τα τυπικά συστατικά του κράτους, και δεν κατάφεραν να το αναγνωρίσει έστω και μια χώρα. Άλλο αν εκμεταλλεύτηκαν επανειλημμένα ολέθριες ενέργειες και επιλογές της πλευράς μας).
Πού τα θυμήθηκα, τώρα, όλα αυτά; Είναι μέρος του προβληματισμού που μου προκάλεσε η σκόπιμη ή αθέλητη, αδιάφορο, παρανόηση δηλώσεων περί προθέσεως σχηματισμού κυβέρνησης κοινής αποδοχής. Παρανόηση που έχει να κάμει με το σαθρό υπόβαθρο της σκέψης μας που επιμένει να συγχέει τη συναίνεση με την ομόνοια και να ταυτίζει τη δεύτερη με την αποτελεσματικότητα.
Κυβέρνηση κοινής αποδοχής δε σημαίνει συνεργασία λίγων ή πολλών κομμάτων με βάση, ή και χωρίς, κοινό πρόγραμμα με στόχο τη διανομή των υπουργείων. Αυτό δοκιμάστηκε επανειλημμένα και απέτυχε. Ήταν φυσικό να αποτύχει, γιατί προϋποθέτει ένα ανυπόστατο μέγεθος, την ομόνοια, έστω και μερική. Κυβέρνηση κοινής αποδοχής σημαίνει ότι τα πρόσωπα που θα την απαρτίζουν θα χαίρουν τέτοιας κοινωνικής εκτίμησης, και ως σύνολο θα εκφράζουν τις πλείστες, ή ακόμα κατά το δυνατό όλες τις πολιτικές τάσεις του τόπου, ώστε, αφενός στη λήψη των αποφάσεων του υπουργικού συμβουλίου να επιτυγχάνεται ο συγκερασμός και η συναίνεση, και αφετέρου ο κάθε πολίτης να μπορεί να αισθάνεται ότι και οι δικές του απόψεις διατυπώνονται στα πλαίσια της διαμόρφωσης της κυβερνητικής πολιτικής.
Κυβέρνηση κοινής αποδοχής σημαίνει ότι αυτοί που την αποτελούν, ως άτομα και ως σύνολο, αισθάνονται οι ίδιοι, αλλά και πείθουν το λαό ότι δεν εκπροσωπούν αποκλειστικά την α ή τη β ή την α+β πλευρά, αλλά την κοινωνία της Κύπρου στο μέγιστο φάσμα των πολιτικών τάσεων. Σημαίνει ότι τα μέλη της καλούνται στην ενάσκηση της εξουσίας να αποφασίζουν επιδιώκοντας εκείνους τους συνδυασμούς που θα βρίσκονται σε αρμονία με τη βούληση όσο το δυνατό περισσότερων πολιτών, θα ικανοποιούν το λαϊκό αίσθημα και την πραγματική ανάγκη για ασφάλεια και ευημερία.
Κυβέρνηση κοινής αποδοχής σημαίνει ένα κυβερνητικό σχήμα και μια κυβερνητική συμπεριφορά που κάθε καλής προαίρεσης πολίτης θα μπορεί να την αποδέχεται ως καταρχήν εκφραστική της θέλησής του· γιατί θα βρίσκει, τόσο στα πρόσωπα, όσο και στις ενέργειες ευκαιρίες ταύτισης. Κυβέρνηση κοινής αποδοχής σημαίνει διαχείριση της εξουσίας χάριν όλων των Κυπρίων στη βάση της συναίνεσης. Δηλαδή, στη βάση του ερανισμού των σωστών αποφάσεων απ' όλες τις δεξαμενές -ενίοτε ή συχνά διιστάμενες- σκέψης και εμπειρίας.
Στην πολιτεία ας κατισχύει η αποδεχτικότητα, ας πρυτανεύει η συναίνεση· η ομόνοια δεν υπάρχει ούτε λόγος ούτε τρόπος να επιδιώκεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου